Τι είναι τα καροτενοειδή;
Τα καροτενοειδή είναι φυσικές χρωστικές ουσίες (λιποδιαλυτά συστατικά των φυτών) που βρίσκονται στους χλωροπλάστες και χρωμοπλάστες των φυτικών κυττάρων καθώς επίσης και σε φωτοσυνθετικούς οργανισμούς όπως σε ορισμένα φύκη, μύκητες και βακτήρια. Διακρίνονται σε καροτένια (υδρογονάνθρακες) και ξανθόφυλλα (περιέχουν οξυγόνο).
Τα καροτενοειδή απαντώνται κυρίως στα κόκκινα, κίτρινα, πορτοκαλί και πράσινα σκούρα φρούτα και λαχανικά μια και προσδίδουν το κόκκινο, το κίτρινο και το πορτοκαλί χρώμα στα φυτά. Τα καροτενοειδή προστατεύουν τους ιστούς των φυτών από την ηλιακή ακτινοβολία.
Από τα 500-600 καροτενοειδή που έχουν ήδη προσδιοριστεί, περίπου 40 απαντώνται στην ανθρώπινη διατροφή και περίπου 14 από αυτά απορροφώνται και χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό. Τα πιο συνήθη και αυτά που θεωρούνται πιο σημαντικά για την ανθρώπινη υγεία είναι το α-καροτένιο, το β-καροτένιο (είναι το βασικότερο καροτενοειδές και είναι η πιο δραστική πρόδρομος ουσία της βιταμίνης Α), η λουτεΐνη, ζεαξανθίνη, το λυκοπένιο και η β-κρυτποξανθίνη.
Γιατί είναι σημαντικά για την υγεία τα καροτενοειδή;
Εκτός από τη δράση τους ως πρόδρομες ουσίες της βιταμίνης Α, τα καροτενοειδή δρουν ως «εκκαθαριστές» ελευθέρων ριζών. Αυτό σημαίνει ότι έχουν τη δυνατότητα να προστατεύουν το ευαίσθητο περιεχόμενο των κυττάρων από βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες και πιθανώς να αδρανοποιούν μεταλλαξιογόνες και καρκινογόνες ουσίες.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τις επόμενες δεκαετίες θα καταγραφεί αύξηση έως και 50% των κρουσμάτων εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, της κυρίαρχης αιτίας για την πρόκληση τύφλωσης στον αναπτυγμένο κόσμο, επομένως είναι φανερό ότι το πρόβλημα μας αφορά όλους.
Η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη εμφανίζουν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στην ωχρά κηλίδα, όπου σύμφωνα με τους επιστήμονες παίζουν προστατευτικό ρόλο έναντι της εκφύλισής της, δρώντας αντιοξειδωτικά. Δεδομένου ότι τα καροτενοειδή σχετίζονται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης προχωρημένης εκφύλισης ωχράς κηλίδας εμπλουτίζοντας τη διατροφή μας με φρούτα και λαχανικά πλούσια σε καροτενοειδή μπορούμε να μειώσουμε τη πιθανότητα εμφάνισης του προβλήματος.
Υπάρχουν μελέτες για την δράση των καροτενοειδών στην ωχρά κηλίδα;
Αυτή τη δράση των καροτενοειδών επιβεβαιώνει μια μεγάλη μελέτη που διεξήχθη στις ΗΠΑ από το 1984 έως το 2010, σε 63.443 γυναίκες και 38.603 άνδρες επαγγελματίες υγείας. Μεταξύ αυτών επιβεβαιώθηκαν 1.361 μέτρια περιστατικά και 1.118 προχωρημένες περιπτώσεις εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, ενώ συγκρίνοντας τη βαθμολογία περιεκτικότητας πλάσματος σε λουτεΐνη / ζεαξανθίνη, οι επιστήμονες βρήκαν μειωμένο κίνδυνο για εμφάνιση προχωρημένης εκφύλισης περίπου 40%, τόσο στις γυναίκες όσο και στους άντρες. Όσον αφορά σε άλλα καροτενοειδή (β-κρυπτοξανθίνη, α-καροτίνη, β-καροτίνη κ.λπ.), συσχετίστηκαν με 25% έως 35% χαμηλότερο κίνδυνο προχωρημένης εκφύλισης.
Τα συμπεράσματα από αυτή τη μελέτη ποιο σημαντικό στοιχείο μας εξάγουν;
Tα συμπεράσματα της παραπάνω μελέτης αναδεικνύουν το ρόλο της Επιγενετικής, που ερευνά τους μηχανισμούς του οργανισμού που επηρεάζονται από παράγοντες όπως η διατροφή, επιδρώντας στην υγεία του κάθε ανθρώπου στη διάρκεια της ζωής του.
132