+
Αρχική Επιστημονικά Άρθρα

Κατηγορία: Επιστημονικά Άρθρα

4Απρ

Μεταβολικό σύνδρομο. Αυτή είναι η νέα μάστιγα της εποχής μας.
Ξέρετε τι σημαίνει όμως; Αν εσείς το έχετε;

Πριν σας ενημερώσουμε με το σημερινό μας άρθρο αναλυτικά και σας καλέσουμε να λάβετε μέρος (αν δεν το έχετε κάνει ήδη) στη μεγάλη έρευνα του FGA Center, παραθέτουμε δύο επιστημονικά δεδομένα:

1. Το 25% των ενηλίκων παγκοσμίως έχει μεταβολικό σύνδρομο.
2. Το αυξημένο βάρος είναι ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για το μεταβολικό σύνδρομο και τον διαβήτη τύπου 2.

Το FGA Center διεξάγει μια σημαντική μεγάλη έρευνα ερωτηματολογίου η οποία συνεχίζεται, για τo πως ο σύγχρονος τρόπος ζωής επηρεάζει την υγεία μας (δείτε εδώ: https://fga.metasite.gr/erevna-gia-ton-sygchrono-tropo-zois-kai-tin-ygeia/) και θέλουμε να ευχαριστήσουμε για την μεγάλη συμμετοχή.

Η έρευνα αυτή απευθύνεται σε συμμετέχοντες με ηλικία άνω των 18 ετών όπου συμπληρώνουν ανώνυμα το σχετικό ερωτηματολόγιο. Από τους συμμετέχοντες μέχρι στιγμής το 52% είναι άνδρες και το 48% γυναίκες που ανήκουν σε διάφορες ηλικιακές ομάδες. Μια πρώτη ανάγνωση των μέχρι τώρα αποτελεσμάτων, μας δίνει την δυνατότητα να αναφερθούμε στην μάστιγα της εποχής μας που είναι το μεταβολικό σύνδρομο (MetS).

Τι είναι όμως το μεταβολικό σύνδρομο (για περισσότερες πληροφορίες https://fga.metasite.gr/services/metavoliko-syndromo/ ); Ποιους αφορά; Αφορά συνήθως σε ανθρώπους με μεγάλη περιφέρεια μέσης ή αυξημένο σωματικό βάρος (αυξημένο δείκτη μάζα σώματος, ΔΜΣ) και πλαισιώνεται από την καθιστική ζωή και την πρόχειρη και συνήθως μη ισορροπημένη διατροφή. Το μεταβολικό σύνδρομο δεν αποτελεί ένα νόσημα, αλλά ένα σύνολο παραγόντων  που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης νοσημάτων.

Ενδεικτικό της αδυναμίας να κατανοήσουμε το αν βρισκόμαστε σε μεταβολικό σύνδρομο, αποτελεί το γεγονός, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, ότι ενώ το 83.33% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι δεν έχει μεταβολικό σύνδρομο, το 48% (πάνω από το 50% αυτών), παρουσιάζει αυξημένο ΔΜΣ και το 55,88% των συμμετεχόντων παρατηρεί εύκολη αύξηση βάρους, ενώ το 57,42% δύσκολη απώλεια κιλών.  Αναφορικά με έναν ακόμα παράγοντα κινδύνου, την έλλειψη άσκησης, το 47% των ερωτηθέντων δεν ασκείται καθόλου και το 46% λίγο (από 1 έως τρεις φορές την εβδομάδα).

Η ακριβής αιτιολογία του μεταβολικού συνδρόμου δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί πλήρως. Αρκετές μελέτες έχουν αναφέρει μια ισχυρή συσχέτιση του MetS με την αντίσταση στην ινσουλίνη, το οξειδωτικό στρες και τον ρόλο των λιποκυττάρων του λευκού λίπους (WAT), την χρόνια μικροφλεγμονή, την παχυσαρκία, και το μικροβίωμα του εντέρου.

Στο FGA Center, με την διεξαγωγή εξειδικευμένων αναλύσεων (για περισσότερες πληροφορίες https://fga.metasite.gr/services/metavoliko-syndromo/), αναλύουμε όλους τους παραπάνω περιγραφόμενους παράγοντες, ώστε με τις κατάλληλες παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής και ειδικών κατά περίπτωση συμπληρωμάτων, να μειώσουμε τους παράγοντες αυτούς, με σκοπό να οδηγηθούμε στην αλλαγή του τρόπου ζωής, την καλύτερη ποιότητα ζωής και εν τέλει στην ‘ευεξία’.

27Ιούν

Reactive oxygen species in exercise and insulin resistance: Working towards personalized antioxidant treatment

Η έρευνα μέχρι σήμερα παρέχει συγκεχυμένα αποτελέσματα σχετικά με το αν η χορήγηση αντιοξειδωτικών (αντιοξειδωτική θεραπεία) έχει τη δυνατότητα να είναι μια αποτελεσματική στρατηγική για τη βελτίωση της υγείας ή / και τη θεραπεία και την πρόληψη χρόνιων ασθενειών.

Ωστόσο, σημαντικοί περιορισμοί στη μεθοδολογία των μέχρι τώρα μελετών, συμπεριλαμβανομένου του ανεπαρκούς σχεδιασμού της μελέτης οδηγεί σε αναποτελεσματικά συμπεράσματα για την αντιοξειδωτική στρατηγική και  αποκλείουν την ακριβή ερμηνεία των ευρημάτων και είναι πιθανό να συγκαλύπτουν τα πραγματικά αποτελέσματα, εάν υπάρχουν, της αντιοξειδωτικής θεραπείας στον άνθρωπο.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας θεραπείας περιλαμβάνουν:  

1) Εάν υπάρχει οξειδωτική δυσφορία / eustress (καθιστική συμπεριφορά, κακή διατροφή, ασθένεια ή άσκηση).

2) Εάν υπάρχει ενδογενής αντιοξειδωτική ανεπάρκεια.

3) Εάν η αντιοξειδωτική θεραπεία έχει σχεδιαστεί ειδικά για να στοχεύσει και να αποκαταστήσει μια ανεπάρκεια (αντιοξειδωτική ειδικότητα).

4) Η βιοδιαθεσιμότητα και η βιοδραστικότητα του αντιοξειδωτικού που επηρεάζονται από τη δόση θεραπείας,  την διάρκεια και τον τρόπος χορήγησης.

Οι περισσότερες μελέτες απέτυχαν να λάβουν υπόψη αυτούς τους παράγοντες, οδηγώντας σε αναποτελεσματικό σχεδιασμό μελετών και σε έναν αέναο κύκλο αντιφατικών ευρημάτων που δεν έχουν ακόμη καταφέρει να αποσαφηνίσουν πλήρως τις δυνατότητες της αντιοξειδωτικής στρατηγικής για τη βελτίωση της υγείας και την πρόληψη ασθενειών [Kathryn McKeegan, Shaun A. Mason, Adam J. Trewin et al., Reactive oxygen species in exercise and insulin resistance: Working towards personalized antioxidant treatment. Redox Biol. 2021 Aug; 44: 102005. doi: 10.1016/j.redox.2021.102005].

Στο FGA Center, όπου η εξατομικευμένη διερεύνηση του γενετικού προφίλ αποτελεί τη μοναδική στρατηγική, υπάρχουν τα κατάλληλα επιστημονικά εργαλεία ώστε διερευνηθεί σε βάθος το πως λειτουργεί μια αντιοξειδωτική προσέγγιση και αν τελικά βοηθάει στη βελτίωση της υγείας του ανθρώπου.

Και αυτό διότι είναι το μοναδικό κέντρο στην Ελλάδα που εφαρμόζει τη στοχευμένη στρατηγική (την ιατρική Ακριβείας, στοχεύοντας σε στρατηγικές) πρόληψης αλλά και αντιμετώπισης των παραγόντων που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα της αντιοξειδωτικής φόρμουλας/σκευάσματος που πρέπει να ακολουθηθεί.

Το FGA Center προσφέρει, μέσω της σύνθεσης -που για κάθε άτομο είναι μοναδική– της γενετικής, της επιγονιδιωματικής, αλλά και των μεταβολιτών, την έμπνευση που θα οδηγήσει σε αλλαγή του τρόπου ζωής, σε καλύτερη ποιότητα ζωής και εν τέλει στην ‘ευεξία’.

5Ιούν

Περισσότεροι από 5.000 τόνοι τοξικών χημικών ουσιών απελευθερώνονται από καταναλωτικά προϊόντα κάθε χρόνο μέσα σε σπίτια και χώρους εργασίας

Silent Spring Institute, 2 Μαΐου 2023, https://silentspring.org/news/more-5000-tons-toxic-chemicals-released-consumer-products-every-year-inside-homes-and

Μελέτη δείχνει ότι οι άνθρωποι εκτίθενται σε πολλαπλές χημικές ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο, γενετικές ανωμαλίες ή αναπαραγωγική βλάβη [Knox, K.E., R.E. Dodson, R.A. Rudel, C. Polsky, and M.R. Schwarzman. 2023. Identifying toxic consumer products: Novel data set reveals air emissions of potent carcinogens, reproductive toxicants, and developmental toxicants. Environmental Science & Technology. DOI: 10.1021/acs.est.2c07247].

Το πρόβλημα πιθανότατα αφορά και την Ευρώπη, αν και ο κίνδυνος μπορεί να είναι μικρότερος χάρη στη νομοθεσία Reach για την δήλωση των χημικών πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία.

Για παράδειγμα, μια από τις πλέον προβληματικές ουσίες που αναγνωρίζει η μελέτη, η διαιθανολαμίνη ή DEA, δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται σε καλλυντικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Για άλλες ουσίες όμως το πρόβλημα είναι πιθανότατα παγκόσμιο, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τη φορμαλδεΰδη που χρησιμοποιείται σε μεγάλη γκάμα προϊόντων.

Πτητικές ενώσεις

Δεδομένου ότι στις ΗΠΑ συνήθως δεν είναι υποχρεωτική η δήλωση όλων των συστατικών σε κάθε προϊόν, η μελέτη δεν ήταν δυνατό να καλύψει κάθε δυνητικά επικίνδυνη ουσία.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ και του Ινστιτούτου «Σάιλεντ Σπρινγκ» εστιάστηκαν στις πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC), ορισμένες από τις οποίες καταχωρούνται σε βάση δεδομένων ειδικά στην πολιτεία της Καλιφόρνια. Οι ουσίες αυτές διαρρέουν εύκολα από τα προϊόντα ως αέρια και δυνητικά απορροφούνται από τον ανθρώπινο οργανισμό.

Συγκεκριμένα, η μελέτη περιορίζεται στις 33 VOC που καλύπτονται από τη νομοθεσία Prop 65 της Καλιφόρνια, η οποία υποχρεώνει τους κατασκευαστές να προειδοποιούν τους καταναλωτές για τη χρήση ουσιών που μπορεί να προκαλούν καρκίνο ή άλλες βλάβες.

Κατηγορίες προϊόντων που περιέχουν σημαντικό αριθμό VOC:

  • Είδη προσωπικής περιποίησης, όπως σαμπουάν, βερνίκια νυχιών, λοσιόν και σαπούνια
  • Καθαριστικά και απορρυπαντικά γενικής χρήσης
  • Είδη χειροτεχνίας
  • Κόλλες
  • Εντομοαπωθητικά ντουλάπας
  • Προϊόντα επαγγελματικής χρήσης, όπως λιπαντικά, σφραγιστικά και διαλύτες απολίπανσης.

Τα ευρήματα από την ανάλυση θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις πολιτειακές και ομοσπονδιακές υπηρεσίες να ενισχύσουν τους χημικούς κανονισμούς και να καθοδηγήσουν τους κατασκευαστές στην παραγωγή ασφαλέστερων προϊόντων.

Πολλά κοινά προϊόντα όπως σαμπουάν, λοσιόν σώματος, καθαριστικά, σφαίρες και αφαίρεσης χρωμάτων περιέχουν τοξικές πτητικές οργανικές ενώσεις (ΠΟΕ) ή VOC – χημικές ουσίες που διαφεύγουν ως αέρια, συσσωρεύονται στον εσωτερικό αέρα και προκαλούν ποικίλα προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.

Επειδή οι εταιρείες, ως επί το πλείστον, δεν υποχρεούνται να αποκαλύπτουν τι είναι στα προϊόντα τους ή πόσο, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε σε τι μπορεί να εκτεθούν οι άνθρωποι και τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία.

«Αυτή η μελέτη είναι η πρώτη που αποκαλύπτει το βαθμό στον οποίο οι τοξικές πτητικές οργανικές ενώσεις χρησιμοποιούνται σε καθημερινά προϊόντα όλων των τύπων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα υγείας», λέει η επικεφαλής συγγραφέας Kristin Knox, επιστήμονας στο Silent Spring Institute. «Η δημοσιοποίηση αυτών των πληροφοριών θα μπορούσε να δώσει κίνητρα στους κατασκευαστές να αναδιαμορφώσουν τα προϊόντα τους και να χρησιμοποιήσουν ασφαλέστερα συστατικά».

Για την ανάλυση, η Knox και οι συνεργάτες της στράφηκαν σε μια απίθανη πηγή δεδομένων: το California Air Resources Board (CARB). Για περισσότερα από 30 χρόνια, η CARB παρακολουθεί τις πτητικές οργανικές ενώσεις σε καταναλωτικά προϊόντα σε μια προσπάθεια μείωσης του νέφους. Παρουσία ηλιακού φωτός, οι πτητικές οργανικές ενώσεις αντιδρούν με άλλους ατμοσφαιρικούς ρύπους για να σχηματίσουν όζον, το κύριο συστατικό της αιθαλομίχλης.

Στο πλαίσιο του ρυθμιστικού προγράμματος καταναλωτικών προϊόντων, η CARB ερευνά περιοδικά εταιρείες που πωλούν προϊόντα στην Καλιφόρνια, συλλέγοντας πληροφορίες για ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων – τα πάντα, από σπρέι μαλλιών έως υγρό υαλοκαθαριστήρων. Τα στοιχεία περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τη συγκέντρωση των ΠΟΕ που χρησιμοποιούνται σε διάφορους τύπους προϊόντων και πόσο από κάθε τύπο προϊόντος πωλείται στην πολιτεία. Η CARB δεν μοιράζεται δεδομένα για συγκεκριμένα προϊόντα.

Αναφέροντας στο περιοδικό Environmental Science &; Technology, οι ερευνητές ανέλυσαν τα πιο πρόσφατα δεδομένα CARB, εστιάζοντας σε 33 VOC που αναφέρονται στο νόμο της Καλιφόρνιας για το δικαίωμα στη γνώση, Prop 65, επειδή προκαλούν καρκίνο, γενετικές ανωμαλίες ή άλλη αναπαραγωγική βλάβη. Ο νόμος απαιτεί από τις εταιρείες που πωλούν προϊόντα στην Καλιφόρνια να προειδοποιούν τους χρήστες εάν τα προϊόντα τους θα μπορούσαν να τους εκθέσουν σε σημαντικές ποσότητες αυτών των επιβλαβών χημικών ουσιών.

Η ανάλυση της ομάδας διαπίστωσε ότι περισσότεροι από 100 τύποι προϊόντων περιέχουν Prop 65 VOC. Από αυτά, οι ερευνητές εντόπισαν 30, συμπεριλαμβανομένων δώδεκα διαφορετικών τύπων προϊόντων προσωπικής φροντίδας, που αξίζουν ειδικό έλεγχο επειδή συχνά περιέχουν επιβλαβείς χημικές ουσίες και μπορεί να ενέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία. (Δεδομένου ότι η CARB αναφέρει μόνο VOC, πολλές άλλες τοξικές χημικές ουσίες που αναφέρονται στο Prop 65, όπως ο μόλυβδος, δεν συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση.)

Τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην εργασία είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, σημειώνουν οι συγγραφείς, επειδή οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν συχνά πολλούς διαφορετικούς τύπους προϊόντων, καθένα από τα οποία πιθανότατα περιέχει τουλάχιστον μία επικίνδυνη χημική ουσία.

Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι στα ινστιτούτα νυχιών και κομμωτηρίων χρησιμοποιούν βερνίκια νυχιών και αφαίρεσης βερνικιών, τεχνητές κόλλες νυχιών, ισιωτικά μαλλιών και άλλα καλλυντικά. Σύμφωνα με την ανάλυση, αυτοί οι τύποι προϊόντων σε συνδυασμό περιέχουν έως και 9 διαφορετικές VOC Prop 65.

Οι επιστάτες ενδέχεται να χρησιμοποιούν συνδυασμό γενικών καθαριστικών, απολιπαντικών, απορρυπαντικών και άλλων προϊόντων συντήρησης, τα οποία θα μπορούσαν να τους εκθέσουν σε περισσότερα από 20 VOC Prop 65.

«Το ίδιο ισχύει και για τους εργαζόμενους στην αυτοκινητοβιομηχανία και τις κατασκευές. Όλες αυτές οι εκθέσεις αθροίζονται και μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή βλάβη», λέει η συν-συγγραφέας Meg Schwarzman, γιατρός και επιστήμονας περιβαλλοντικής υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του UC Berkeley, η οποία ηγήθηκε της μελέτης.

«Στο πιο βασικό επίπεδο, οι εργαζόμενοι αξίζουν να γνωρίζουν σε τι εκτίθενται. Αλλά, τελικά, αξίζουν ασφαλέστερα προϊόντα και αυτή η μελέτη θα πρέπει να υποχρεώσει τους κατασκευαστές να κάνουν σημαντικές αλλαγές για την προστασία της υγείας των εργαζομένων».

Από τις 33 πτητικές οργανικές ενώσεις που αναφέρονται στο Prop 65, οι ερευνητές προσδιόρισαν τις κορυφαίες 11 χημικές ουσίες που πρέπει να εξαλείψουν οι κατασκευαστές από τα προϊόντα λόγω της υψηλής τοξικότητας και της ευρείας χρήσης των χημικών ουσιών. Άλλα ευρήματα περιλαμβάνουν:

  • Μεταξύ των προϊόντων που χρησιμοποιούνται στο σώμα, η φορμαλδεΰδη ήταν το πιο κοινό Prop 65 VOC και βρέθηκε σε βερνίκια νυχιών, σαμπουάν, μακιγιάζ και άλλα είδη προσωπικής φροντίδας.
  • Για τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στο σπίτι, τα καθαριστικά γενικής χρήσης, τα είδη τέχνης και τα απορρυπαντικά πλυντηρίων ρούχων περιείχαν τα περισσότερα Prop 65 VOC.
  • Οι κόλλες περιείχαν περισσότερες από δώδεκα διαφορετικές VOC Prop 65, υπογραμμίζοντας ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να εκτεθούν σε πολλές τοξικές χημικές ουσίες από τη χρήση ενός μόνο τύπου προϊόντος.

Τέλος, η ομάδα χρησιμοποίησε τα δεδομένα CARB για να υπολογίσει τη συνολική ποσότητα Prop 65 VOC που εκπέμπονται από καταναλωτικά προϊόντα σε εσωτερικούς χώρους και διαπίστωσε ότι περισσότεροι από 5,000 τόνοι πτητικών χημικών ουσιών Prop 65 απελευθερώθηκαν από προϊόντα στην πολιτεία της Καλιφόρνια το 2020. Σχεδόν 300 τόνοι από αυτούς προήλθαν μόνο από χρήση ναφθαλίνης (1,4-διχλωροβενζόλιο).

“Παρόλο που το Prop 65 έχει μειώσει την έκθεση του κοινού σε τοξικές χημικές ουσίες τόσο μέσω δικαστικών διαφορών όσο και με την παροχή κινήτρων στις εταιρείες να αναδιαμορφώσουν τα προϊόντα τους, οι άνθρωποι συνεχίζουν να εκτίθενται σε πολλές μη ασφαλείς χημικές ουσίες”, λέει η συν-συγγραφέας Claudia Polsky, Διευθύντρια της Κλινικής Περιβαλλοντικού Δικαίου στο UC Berkeley School of Law. “Αυτή η μελέτη δείχνει πόση δουλειά απομένει για τους κατασκευαστές προϊόντων και τις ρυθμιστικές αρχές σε εθνικό επίπεδο, επειδή τα προϊόντα στη βάση δεδομένων της CARB πωλούνται σε όλες τις ΗΠΑ”.

Η νέα μελέτη προσφέρει λύσεις επισημαίνοντας τους τύπους προϊόντων που οι κατασκευαστές θα πρέπει να αναδιαμορφώσουν για να αντικαταστήσουν τις τοξικές πτητικές οργανικές ενώσεις με ασφαλέστερα συστατικά. Οι συγγραφείς προτείνουν επίσης, με βάση τα ευρήματά τους, ότι η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ εξετάζει το ενδεχόμενο ρύθμισης πέντε επιπλέον χημικών ουσιών βάσει του νόμου περί ελέγχου τοξικών ουσιών (TSCA). Αυτές οι χημικές ουσίες περιλαμβάνουν αιθυλενοξείδιο, στυρόλιο, 1,3-διχλωροπροπένιο, διαιθανολαμίνη και κουμένιο.

Η χρηματοδότηση αυτού του έργου παρασχέθηκε από το Πρόγραμμα Έρευνας για τον Καρκίνο του Μαστού της Καλιφόρνιας (Grant #23QB-1881), πληρωμές που οι ιδιώτες διάδικοι κατεύθυναν στο Silent Spring Institute αντί για αστικές κυρώσεις σε υποθέσεις επιβολής του Prop 65 για την προώθηση της αιτίας της μείωσης των τοξικών ουσιών και φιλανθρωπικές δωρεές στο Silent Spring Institute.

 

Βιβλιογραφία:

Knox, K.E., R.E. Dodson, R.A. Rudel, C. Polsky, and M.R. Schwarzman. 2023. Identifying toxic consumer products: Novel data set reveals air emissions of potent carcinogens, reproductive toxicants, and developmental toxicants. Environmental Science & Technology. DOI: 10.1021/acs.est.2c07247.

10Μάι

Caroline Apovian, MD, December 27, 2022

Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με παχυσαρκία έχουν χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα  από τα άτομα με υγιές βάρος [Canaan Negash Seifu, Paul Patrick and Evan Atlantis, Micronutrient deficiencies and anaemia associated with body mass index in Australian adults: a cross-sectional study. BMJ Open 2022;12:e061442. doi:10.1136/bmjopen-2022-061442].

Αυτή η συσχέτιση της παχυσαρκίας με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχει οδηγήσει σε πολλές εικασίες σχετικά με το αν τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D προκαλούν παχυσαρκία ή αν η παχυσαρκία προκαλεί χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.

Το ενδιαφέρον για αυτό το θέμα κεντρίζεται από την πιθανότητα ότι εάν η ανεπάρκεια βιταμίνης D προκαλεί παχυσαρκία, ίσως η θεραπεία θα μπορούσε να είναι τόσο απλή όσο η παροχή συμπληρωμάτων βιταμίνης D για την ενίσχυση της απώλειας βάρους.

Τι είναι γνωστό για το ρόλο της βιταμίνης D στο σώμα?

Είναι γνωστό ότι η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών καθώς και για την εξισορρόπηση των μετάλλων ασβέστιου και φώσφορου, αλλά ποιος είναι ο ρόλος της στη διαχείριση του βάρους;

Περίπου το 80%-90% της βιταμίνης D στο σώμα προέρχεται από τη σύνθεση του δέρματος της χοληκαλσιφερόλης μέσω της υπεριώδους ακτινοβολίας Β (UBV) από την έκθεση στον ήλιο.

Το φυσιολογικό εύρος της 25-υδροξυ βιταμίνης D μετράται ως νανογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο (ng/mL). Οι περισσότεροι ειδικοί συστήνουν ένα επίπεδο μεταξύ 20 και 40 ng /mL, αλλά αυτό ήταν ένα αμφιλεγόμενο θέμα ατελείωτης συζήτησης στην ιατρική βιβλιογραφία.

Επίπεδα βιταμίνης D και παχυσαρκία

Υπάρχει ισχυρή σχέση μεταξύ των χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D (βιταμίνη D στον ορό ως 25(OH)D3) και της παχυσαρκίας. Αυτό έχει σημειωθεί εδώ και πολλά χρόνια χωρίς να προσδιοριστούν οι υποκείμενοι λόγοι πέρα από την απομόνωση της βιταμίνης D στον λιπώδη ιστό, αν και υπάρχουν και άλλες πιθανότητες.

Η αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ βιταμίνης D και παχυσαρκίας έχει παρατηρηθεί και σε άλλες ασθένειες, όπως στις καρδιαγγειακές παθήσεις, στην υπέρταση, στον προδιαβήτη και στην αντίσταση στην ινσουλίνη, καθώς και στη σαρκοπενία και τη γήρανση.

Οι περισσότερες μελέτες τόνισαν τη συσχέτιση μεταξύ της αύξησης του λιπώδους ιστού με την ανεπάρκεια βιταμίνης D σε όλες τις εθνοτικές και ηλικιακές ομάδες. Οι αιτίες και οι πιθανές άμεσες συνέπειες της κατάστασης της ανεπάρκειας βιταμίνης D στην παχυσαρκία δεν είναι καλά κατανοητές.

Βιταμίνη D και λιπώδης ιστός

Έχει προταθεί ότι η χαμηλή κατάσταση βιταμίνης D στην παχυσαρκία μπορεί να οφείλεται στην αυξημένη κάθαρση βιταμίνης D από τον ορό και στην ενισχυμένη αποθήκευση βιταμίνης D από τον λιπώδη ιστό.

Στον λιπώδη ιστό, η βιταμίνη D ασκεί ποικίλες επιδράσεις στη φλεγμονή, την έμφυτη ανοσία, το μεταβολισμό και τη διαφοροποίηση και απόπτωση σε πολλούς τύπους κυττάρων. Υπάρχει ισχυρότερη συσχέτιση μεταξύ της 25(OH)D3 και του σπλαχνικού λίπους σε σύγκριση με τον υποδόριο λιπώδη ιστό, γεγονός που υποδηλώνει επίδραση της φλεγμονής και των συστατικών του μεταβολικού συνδρόμου στο μεταβολισμό της βιταμίνης D.

Επειδή η βιταμίνη D έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, και είναι πιθανό η χαμηλή κατάσταση βιταμίνης D να συμβάλλει στη φλεγμονή του λιπώδους ιστού, μια βασική σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και των σχετικών μεταβολικών επιπλοκών της στην παχυσαρκία.

Η υψηλότερη αποθήκευση βιταμίνης D στον λιπώδη ιστό, εάν συνοδεύεται από παράλληλη αύξηση της τοπικής σύνθεσης 1,25(OH)2D3 και της δράσης, μπορεί να διαμορφώσει τη λειτουργία των λιποκυττάρων καθώς και τη δραστηριότητα των μακροφάγων του λιπώδους ιστού και συνεπώς το επίπεδο φλεγμονής του λιπώδους ιστού. Επιπλέον, φαίνεται πιθανό ότι η 1,25(OH)2D3 ρυθμίζει επίσης τη λειτουργία των μακροφάγων και άλλων πληθυσμών ανοσοκυττάρων εντός του λιπώδους ιστού.

Είναι γνωστό ότι η βιταμίνη D αποθηκεύεται στο σωματικό λίπος, οδηγώντας στην υπόθεση ότι αυτό ήταν σημαντικό για την εξέλιξη των σπονδυλωτών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, που ζούσαν σε γεωγραφικά πλάτη όπου η βιταμίνη D δεν μπορούσε να παραχθεί το χειμώνα και τα αποθέματα βιταμίνης D έπρεπε να κινητοποιηθούν για να διατηρήσουν την επάρκεια βιταμίνης D.

Ποιος είναι ο ρόλος της βιταμίνης D στην παχυσαρκία?

Το κύριο ερώτημα που έχει ξεφύγει από μια απάντηση μέχρι στιγμής είναι αυτό: Είναι η ανεπάρκεια βιταμίνης D μόνο ένα συμπτωματικό εύρημα στην παχυσαρκία λόγω της απομόνωσης της βιταμίνης στο λίπος ή έχει ρόλο στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας και των επιπλοκών της, όπως στις καρδιαγγειακές παθήσεις, στον διαβήτης τύπου 2 και στην υπέρταση;

Η χαμηλή βιταμίνη D συνήθως οδηγεί σε μειωμένη απορρόφηση ασβεστίου στο έντερο και χαμηλότερο επίπεδο ασβεστίου και τελικά σε αυξημένη οστική εναλλαγή και μειωμένη οστική πυκνότητα (BMD).

Ωστόσο, είναι γνωστό ότι στην παχυσαρκία υπάρχει μεγαλύτερη BMD από ό, τι σε εκείνους δεν είναι παχύσαρκοι. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι επειδή υπάρχει έλλειψη επιδράσεων ανεπάρκειας βιταμίνης D στα οστά σε άτομα με την παχυσαρκία, δεν υπάρχει πραγματικά ανεπάρκεια βιταμίνης D και μπορεί να είναι ότι η απομόνωση στον λιπώδη ιστό που οδηγεί σε μόνιμη παροχή που μπορεί να διατηρήσει την υγεία των οστών.

Μια εναλλακτική εξήγηση είναι ότι υπάρχει μεγαλύτερη σκελετική φόρτιση στην παχυσαρκία και οι αυξήσεις σε ορμόνες όπως τα οιστρογόνα και η λεπτίνη θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν την ανεπάρκεια βιταμίνης D, οδηγώντας σε μεγαλύτερη BMD στην παχυσαρκία.

Αρκετοί άλλοι πιθανοί μηχανισμοί εκτός από την απομόνωση της βιταμίνης D στον λιπώδη ιστό έχουν εντοπιστεί για χαμηλή βιταμίνη D και παχυσαρκία. Αυτές περιλαμβάνουν διαταραγμένη ηπατική 25-υδροξυλίωση σε μη αλκοολική λιπώδη ηπατική νόσο (ή λιπώδη διήθηση), λιγότερη έκθεση στο ηλιακό φως λόγω χαμηλότερης κινητικότητας και διαφορετικές συνήθειες ένδυσης σε άτομα με παχυσαρκία έναντι των άπαχων ομολόγων τους και δυσμενείς διατροφικές συνήθειες.

Για παράδειγμα, τα άτομα με υψηλότερους BMI ξοδεύουν λιγότερο χρόνο άσκησης σε εξωτερικούς χώρους και είναι πιο καθιστικά γενικά από τα αντίστοιχα μη παχύσαρκα. Ως εκ τούτου, είναι λιγότερο πιθανό να έχουν έκθεση στον ήλιο λόγω της μείωσης του χρόνου που περνούν σε εξωτερικούς χώρους. Εκείνοι με υψηλότερους BMI τείνουν επίσης να καλύπτουν το σώμα τους, δείχνοντας λιγότερο δέρμα όταν βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους από τους πιο αδύνατους ομολόγους τους, και έτσι είναι πιθανό να υπάρξει λιγότερη μετατροπή σε βιταμίνη D μέσω της έκθεσης του δέρματος και του ήλιου σε άτομα με παχυσαρκία.

Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι ένα αυξημένο επίπεδο παραθορμόνης λόγω ανεπάρκειας βιταμίνης D προάγει τη λιπογένεση λόγω της μεγαλύτερης εισροής ασβεστίου στα λιποκύτταρα.

Μια άλλη υπόθεση είναι ότι η δραστική μορφή της βιταμίνης D, 1,25(OH) D3 αναστέλλει την αδιπογένεση μέσω δράσεων που ρυθμίζονται από τους υποδοχείς της βιταμίνης D. Αυτές οι μελέτες είναι ελπιδοφόρες, αλλά απαιτούνται προοπτικές τυχαιοποιημένες δοκιμές για να προσδιοριστεί εάν τα συμπληρώματα βιταμίνης D είναι μια θεραπευτική επιλογή για την πρόληψη της παχυσαρκίας. Μέχρι στιγμής, τα συμπληρώματα βιταμίνης D παρουσιάζουν ασυνεπή αποτελέσματα.

Συμπερασματικά, υπάρχει υψηλός επιπολασμός ανεπάρκειας βιταμίνης D στην παχυσαρκία, πιθανότατα λόγω αραίωσης και απομόνωσης σε μεγαλύτερους όγκους λίπους, μυών αίματος και ήπατος στην παχυσαρκία. Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D δεν μπορούν να αποκλειστούν ως αιτία παχυσαρκίας λόγω της έρευνας που δείχνει μερικά ενδιαφέροντα ευρήματα στους υποδοχείς βιταμίνης D στον λιπώδη ιστό. Η ανεπάρκεια βιταμίνης D στην παχυσαρκία δεν φαίνεται να επηρεάζει την οστική μάζα, αλλά θα μπορούσε να έχει επιβλαβείς επιδράσεις σε άλλα συστήματα οργάνων.

Η απώλεια βάρους βελτιώνει την παχυσαρκία και τις επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη τύπου 2, καθώς και ανεπάρκεια βιταμίνης D.

Τι λένε οι κατευθυντήριες γραμμές;

Η θεραπεία της ανεπάρκειας βιταμίνης D απαιτεί υψηλότερες δόσεις στην παχυσαρκία για να επιτευχθεί η ίδια συγκέντρωση στον ορό σε σύγκριση με τα μη παχύσαρκα άτομα. Οι δόσεις συντήρησης δεν πρέπει να διαφέρουν μεταξύ των ατόμων με παχυσαρκία και των μη παχύσαρκων ατόμων.

Η συσχέτιση της βιταμίνης D και της παχυσαρκίας παραμένει ασαφής. Οι μελέτες πρέπει να επικεντρωθούν στη βιταμίνη D, τους υποδοχείς βιταμίνης D και τις δράσεις της βιταμίνης D στον λιπώδη ιστό για να διερευνήσουν περαιτέρω αυτή τη σχέση.

Εν τω μεταξύ, η προσοχή των μέσων ενημέρωσης παραμένει επικεντρωμένη στην πιθανή θεραπεία και πρόληψη της παχυσαρκίας με την πανίσχυρη βιταμίνη D για όλες τις χρήσεις, παρόλο που υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία.

 

 

2Μάι

Ο ύπνος δεν είναι απλώς μια καθημερινή ανάγκη, αλλά κλειδί για την υγεία μας. Νέες έρευνες δείχνουν ότι η στέρηση ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα, όπως καρδιακά επεισόδια, αύξηση βάρους αλλά και στην εμφάνιση ψυχολογικών ζητημάτων , όπως το άγχος και η κατάθλιψη.

Έρευνες από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια έδειξαν ότι ακόμη και η μείωση του ύπνου κατά δύο ώρες την ημέρα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της ιντερλευκίνης 6. Με λιγότερο από έξι ώρες ύπνου, το σώμα αρχίζει να παράγει περισσότερες ορμόνες στρες, όπως η κορτιζόλη, που μπορεί να οδηγήσουν σε υπέρταση και να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών επεισοδίων.

Η ιντερλευκίνη 6 είναι μια σημαντική ουσία, η οποία συνδέεται με το ανοσοποιητικό μας σύστημα, με απλά λόγια, την άμυνα του οργανισμού μας. Όταν στερούμαστε ύπνο, ακόμα και για μία νύχτα, τα επίπεδα της ιντερλευκίνης 6 αυξάνονται στο αίμα μας. Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφράγματος, ενώ η αύξηση αυτή συνδέεται με μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων και αύξηση του σωματικού βάρους.

Φυσικά κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός και ο απαιτούμενος χρόνος ύπνου διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές κυμαίνεται από 7 σε 9 ώρες. Αν οι ώρες ύπνου είναι λιγότερες από έξι, το σώμα παράγει περισσότερες ορμόνες που σχετίζονται με το άγχος και οι οποίες δημιουργούν υπέρταση, μία από τις κύριες αιτίες των καρδιακών ή εγκεφαλικών επεισοδίων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αϋπνία και η έλλειψη κανονικού χρόνου ύπνου είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Η αϋπνία, συνδέεται με την λειτουργία του «συστήματος στρες» και έχει φανεί ότι αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης, οδηγώντας σε καρδιοπάθειες, σοβαρή κατάθλιψη, οστεοπόρωση και παχυσαρκία.

Τι σημαίνει αυτό; Οι άνθρωποι που υποφέρουν από αϋπνία, παράγουν αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης και ο οργανισμός τους αντιδρά σαν να βρίσκεται σε μια μόνιμη κατάσταση στρες.

Επιπλέον, όσοι πάσχουν από διαταραχές ύπνου είναι πιο επιρρεπείς σε ουρολογικά προβλήματα, όπως η ακράτεια και η νυκτουρία (ανάγκη ούρησης στη μέση της νύχτας).

Μια σύνδεση που συχνά παραβλέπεται είναι αυτή ανάμεσα στην άπνοια και την στυτική δυσλειτουργία. Οι άντρες με στυτική δυσλειτουργία έχουν διπλάσιο κίνδυνο να υποφέρουν από υπνική άπνοια. Η σωστή διάγνωση και αντιμετώπιση της άπνοιας μπορεί να βελτιώσει τη συνολική υγεία και να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων.

Πηγές:

  1. Hyunju Yang, PhD, RN, Christopher G. Engeland, PhD, Tonya S. King, PhD, Amy M. Sawyer, PhD, The relationship between diurnal variation of cytokines and symptom expression in mild obstructive sleep apnea. ournal of Clinical Sleep Medicine, Vol. 16, No. 5
  2. Mohammad Moslem Imani, Masoud Sadeghi, Habibolah Khazaie, Mostafa Emami, Dena Sadeghi Bahmani and Serge Brand, Evaluation of Serum and Plasma Interleukin-6 Levels in Obstructive Sleep Apnea Syndrome: A Meta-Analysis and Meta-Regression. Front. Immunol., 21 July 2020. Volume 11 – 2020. doi.org/10.3389/fimmu.2020.01343
20Απρ

Καραμούντζος Αθανάσιος, Γαστρεντερολόγος – Ηπατολόγος

Η βιταμίνη Κ συνδέεται παραδοσιακά με την πήξη του αίματος, καθώς είναι απαραίτητη για την τροποποίηση 7 πρωτεϊνών που εμπλέκονται σε αυτόν τον καταρράκτη. Παράλληλα εμπλέκεται στη διαμόρφωση άλλων 11 ή 12 πρωτεϊνών που παίζουν διαφορετικούς ρόλους, ιδίως τη ρύθμιση της ασβεστοποίησης των συνδετικών ιστών. Δεδομένου ότι αυτή η διαδικασία είναι φυσιολογικά απαραίτητη στα οστά, έχει αφιερωθεί μεγάλη έρευνα για την εύρεση μιας πιθανής σχέσης μεταξύ της βιταμίνης Κ και της πρόληψης της οστεοπόρωσης.

Η βιταμίνη Κ δεν είναι μια ενιαία ένωση, αλλά είναι ένας όρος για πολλές παρόμοιες ενώσεις που έχουν τη φυσιολογική λειτουργία αυτής της βιταμίνης  και μοιράζονται μια κοινή οργανική ένωση/δομή, τη μεναδιόνη. Το όνομά της, βιταμίνη Κ, προέρχεται από τον γερμανικό όρο για την πήξη (Koagulation). Η σημασία της αναγνωρίστηκε μέσω της απονομής βραβείου Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής για το 1943 στους Henrik Carl Peter Dam και Edward Adelbert Doisy για τις ανακαλύψεις τους σχετικά με τη βιταμίνη Κ και τη χημική της φύση, αντίστοιχα.

Η βιταμίνη Κ1 και η βιταμίνη Κ2 είναι οι δύο φυσικές μορφές της βιταμίνης Κ και διαφέρουν ως προς τη χημική τους δομή, τους φυσιολογικούς ρόλους, τις πηγές διατροφής και τη βιοδιαθεσιμότητα.

Ενώ η Κ1 υπάρχει μόνο σε μία μορφή, η Κ2 αποτελείται από μια οικογένεια ενώσεων που μπορεί να υποδιαιρεθεί σε πολλαπλές ισομορφές. Το όνομα για κάθε ισομορφή αντιστοιχεί στον αριθμό των ακόρεστων ομάδων άνθρακα (μονάδες πρενυλίου) που περιέχει.

Το ενδιαφέρον μας για την K2 πηγάζει εν μέρει από το γεγονός ότι η δυτική διατροφή είναι χαμηλή σε αυτό το απαραίτητο θρεπτικό συστατικό. Οι γυναίκες που ακολουθούσαν δυτική διατροφή είχαν πολύ χαμηλότερη πρόσληψη K2 (36 mcg σε σύγκριση με 154,1 mcg) από τις Γιαπωνέζες που κατανάλωναν τακτικά nattō, ένα παραδοσιακό ιαπωνικό πιάτο που παρασκευάζεται από σπόρους σόγιας που έχουν υποστεί ζύμωση.

Κατά μέσο όρο, η K2 περιλαμβάνει μόλις το 10% της διαιτητικής βιταμίνης Κ στις ευρωπαϊκές δίαιτες. Σχεδόν όλες οι ενώσεις που αποτελούν τη βιταμίνη Κ συντίθενται από βακτήρια και τα περισσότερα μπορούν να βρεθούν σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το nattō, το ξινολάχανο, τα λαχανικά τουρσί και ορισμένα είδη τυριών.

Οι περισσότερες επιδημιολογικές καθώς και κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η πρόσληψη βιταμίνης Κ2 μπορεί να έχει θετική επίδραση στα οστά. Μία από τις μεγαλύτερες έδειξε ότι η λήψη συμπληρωμάτων βιταμινών είχε θετική επίδραση στην οστική πυκνότητα στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Η θετική επίδραση περιορίστηκε στις γυναίκες και στη βιταμίνη Κ2. Η μεγαλύτερη επίδραση αναφέρεται στη δευτερογενή οστική απώλεια που προκαλείται από φαρμακοθεραπεία με γλυκοκορτικοειδή όπως επίσης σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με οστεοπόρωση.

Συνοψίζοντας τις διαθέσιμες πληροφορίες, φαίνεται ότι υπάρχει θετική επίδραση της βιταμίνης Κ2 στην οστεοπόρωση και στη μειωμένη συχνότητα καταγμάτων των οστών, αλλά προφανώς απαιτείται μακρά περίοδος θεραπείας για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα.

Επιπλέον, η βιταμίνη Κ2 μπορεί να μην είναι σε θέση να σταματήσει τη μείωση της οστικής πυκνότητας ή του περιεχομένου σε ορισμένα μέρη του σκελετού, αλλά μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξή του. Και πάλι, αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να απαιτεί μακροχρόνια θεραπεία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Vitamin K – sources, physiological role, kinetics, deficiency, detection, therapeutic use, and toxicity. Premysl Mladenka and the OEMONOM researchers and collaborators. Nutr Rev. 2022 Apr; 80(4): 677–698.