Διαταραχές Στρες

Εξατομικευμένες εξετάσεις ανίχνευσης μεταβολιτών (μικρών μορίων) και γονιδιακών παραλλαγών που σχετίζονται με την Διαταραχή του Στρες

Το άγχος ορίστηκε από τον Hans Selye το 1936 ως η «μη ειδική αντίδραση του σώματος σε οποιαδήποτε απαίτηση για πρόκληση». Από φυσιολογική άποψη, αυτό σημαίνει ότι η έκθεση στο στρες ενεργοποιεί το αυτόνομο νευρικό σύστημα και τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA).

Ποιους Αφορά;

Το στρες μπορεί να προκαλέσει πολλά διαφορετικά συμπτώματα. Μπορεί να επηρεάσει τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία και μπορεί να προκαλέσει σωματικά, ψυχικά και συμπεριφορικά συμπτώματα.

Παραδείγματα σωματικών συμπτωμάτων:  Γρήγορη και κοφτή αναπνοή, γρήγορος καρδιακός παλμός, πόνος στο στήθος ή αυξημένη αρτηριακή πίεση, πονοκέφαλοι, ζάλη ή πόνος στα μάτια, αίσθημα έντασης, δάγκωμα των νυχιών, πείραγμα του δέρματος ή τρίξιμο των δοντιών, προβλήματα με την πέψη και κοιλόπονος (γαστρεντερική ενόχληση), προβλήματα με την εμμηνόρροια, σεξουαλικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας ενδιαφέροντος για το σεξ.

Παραδείγματα ψυχικών συμπτωμάτων: Αίσθηση κατάρρευσης, εξάντλησης ή παρόρμηση για κλάμα, δυσκολία συγκέντρωσης ή λήψης αποφάσεων, αδυναμία χαλάρωσης, πεσμένη διάθεση ή έλλειψη ενδιαφέροντος για την καθημερινότητα και τις καθημερινές δραστηριότητες, ανησυχία και αίσθημα άγχους, προβλήματα μνήμης.

Παραδείγματα αλλαγών στη συμπεριφορά: Ευερεθιστότητα, ανυπομονησία και απότομη συμπεριφορά απέναντι σε άλλους, προβλήματα με τον ύπνο, κατανάλωση περισσότερου ή λιγότερου φαγητού από το συνηθισμένο, κατανάλωση περισσότερου αλκοόλ ή περισσότερο κάπνισμα από το συνηθισμένο, απομάκρυνση από την οικογένεια και τους φίλους τις κοινωνικές δραστηριότητες ή καταστάσεις που φαντάζουν δύσκολες, αίσθημα μοναξιάς ή αδυναμία απόλαυσης.

Οι Αόρατοι Εχθροί της Υγείας: Ποιοι είναι οι παράγοντες που σχετίζονται με την βιολογία του στρες;

Οι δυσμενείς επιπτώσεις του στρες και των χρόνιων στρεσογόνων παραγόντων είναι ιδιαίτερα συχνές στους ανθρώπους, πιθανώς επειδή η υψηλή ικανότητά τους για συμβολική σκέψη μπορεί να προκαλέσει επίμονες αντιδράσεις στρες σε ένα ευρύ φάσμα δυσμενών συνθηκών διαβίωσης και εργασίας. Η σχέση μεταξύ ψυχοκοινωνικών στρεσογόνων παραγόντων και χρόνιων ασθενειών είναι πολύπλοκη. Επηρεάζεται, για παράδειγμα, από τη φύση, τον αριθμό και την επιμονή των στρεσογόνων παραγόντων, καθώς και από τη βιολογική ευπάθεια του ατόμου (δηλ. την γενετική, τους περιβαλλοντικούς παράγοντες), όπως:

1. Γονίδια: Η γενετική και η επιγενετική του στρες περιλαμβάνει τους γενετικούς και επιγενετικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις επιπτώσεις του στρες στον οργανισμό. Η μελέτη της γενετικής και επιγενετικής του στρες είναι θεμελιώδους σημασίας, καθώς το άγχος είναι ευρέως διαδεδομένο στον παγκόσμιο πληθυσμό.
2. Η αυξημένη παραγωγή οξειδωτικών ριζών οξυγόνου (ROS) και η δυσλειτουργία των αντιοξειδωτικών συστημάτων: Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι το χρόνιο στρες συμβάλλει στην ανάπτυξη του οξειδωτικού στρες στα μέρη του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην ανάπτυξη των αντιδράσεων σε αυτό. Η διαταραχή στην ισορροπία μεταξύ της αντιοξειδωτικής άμυνας και της παραγωγής ελεύθερων ριζών (ROS) ορίζεται ως οξειδωτικό στρες. Σχεδόν όλοι οι στρεσογόνοι παράγοντες έχουν την ικανότητα να ενεργοποιούν τόσο το συμπαθητικό νευρικό σύστημα όσο και τον άξονα HPA. Η ενεργοποίηση του άξονα προκαλεί αύξηση της φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης (ACTH), η οποία διεγείρει στα επινεφρίδια στην έκκριση κατεχολαμινών και κορτικοειδών, συμπεριλαμβανομένης της κορτιζόλης. Η συνέπεια αυτού είναι η εμφάνιση φλεγμονής και οξειδωτικού στρες.
3. Ανθυγιεινός Τρόπος Ζωής: Η σχέση μεταξύ διατροφής και στρες είναι πολύπλοκη. Μελέτες έχουν δείξει την αύξηση του στρες σε παχύσαρκα άτομα, που είναι ακόμα μεγαλύτερη με την παρουσία του μεταβολικού συνδρόμου. Το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της υπερκατανάλωσης τροφής, της παχυσαρκίας και των τροφικών διαταραχών. Τα λίπη είναι γνωστό ότι παρεμβαίνουν στη σύνθεση της σεροτονίνης, ενώ οι πρωτεΐνες έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Κακές διατροφικές συνήθειες, και η δυτικού τύπου διατροφή, που χαρακτηρίζεται από υψηλή πρόσληψη κόκκινου κρέατος, κορεσμένων και τρανς λιπαρών και η χαμηλή αναλογία ωμέγα-3/ωμέγα-6 λιπαρών οξέων μειώνουν την ευεργετική επίδραση των Ω3 σε αυτό το σύστημα.

3. Η εντερική μικροβιακή χλωρίδα: Πρόσφατα, αναγνωρίστηκε ο ρόλος του γαστρεντερικού μικροβιώματος στην επίδραση της λειτουργίας του εγκεφάλου, με πιθανές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των διαταραχών του στρες στο πλαίσιο της διατροφής και του μεταβολισμού. Η γαστρεντερική χλωρίδα αποτελείται από μια σειρά βακτηριακών ειδών που έχουν ευεργετικά αποτελέσματα για την πέψη μας και άλλες λειτουργίες. Αυτά επηρεάζονται επίσης από παράγοντες όπως το άγχος και από μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου μέσω της απελευθέρωσης διαφόρων μορίων σηματοδότησης. Επιπλέον, αλληλοεπιδρούν με νευροδιαβιβαστές και νευροπεπτίδια, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στην αντιδραστικότητα του στρες. Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορούν να οδηγήσουν σε διαρροή του επιθηλίου του εντέρου, με αποτέλεσμα την απελευθέρωση φλεγμονωδών παραγόντων και τη διείσδυση της χλωρίδας του εντέρου στο εντερικό τοίχωμα, γεγονός που μπορεί να αυξήσει περαιτέρω τον κίνδυνο διαταραχών μέσω αλλαγών στις οδούς σηματοδότησης που οδηγούν στον εγκέφαλο (για περισσότερες πληροφορίες fgacenter.gr/ο-ρόλος-του-μικροβιώματος-του-εντέρου/).
4. Ενεργειακή Πρόσληψη και Μεταβολισμός: Είναι προφανές ότι το άγχος μπορεί να επηρεάσει το ενεργειακό ισοζύγιο με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και σε διαφορετικά επίπεδα. Το χρόνιο στρες μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τον ομοιοστατικό ενεργειακό ισοζύγιο διαταράσσοντας κρίσιμες μεταβολικές διεργασίες. Οι διαταραχές που σχετίζονται με το στρες έχουν συνδεθεί με διαταραχές στον ενεργειακό μεταβολισμό. Οι σημαντικές μεταβολικές μεταβολές που προκαλούνται από το στρες περιλαμβάνουν τις δράσεις των ορμονών, την πρόσληψη γλυκόζης και τις προσαρμογές των μιτοχονδρίων των κυττάρων (για περισσότερες πληροφορίες fgacenter.gr/μελέτη-ανασκόπησης-πως-το-στρες-επηρε/).